Samenwonen, trouwen, geregistreerd partnerschap

Samenlevingscontract

U kunt een samenlevingscontract aangaan. In een samenlevingscontract legt u met uw partner afspraken vast over de gevolgen van uw samenwoning. Dit kunnen afspraken zijn over het betalen van de gezamenlijke woonlasten, gezamenlijke inboedelgoederen, toekenning van het recht op partnerpensioen.

Voor samenwoners geldt geen wettelijke ‘gemeenschap van goederen’. Eigendommen blijven privé van degene die deze heeft gekocht. Het is wel mogelijk om gezamenlijke eigendommen te hebben. Bijvoorbeeld een huis op beider naam.
Ook kunnen afspraken worden gemaakt over de inbreng van eigen geld in een gezamenlijke woning, of wat er gebeurt als partners investeren in elkaars eigendommen.

Voor gezamenlijke eigendommen kan een verblijvingsbeding worden opgenomen. Daarin bepaalt u dat bij overlijden van één van beiden de ander deze gezamenlijke eigendommen erft.
Als u een samenlevingscontract heeft bent u niet automatisch elkaars erfgenaam. Daarvoor is een testament nodig. Zonder testament vererven uw privé eigendommen naar uw wettelijke erfgenamen.

Als u een samenlevingsovereenkomst heeft en voldoet aan de overige voorwaarden, dan wordt u voor de belastingen als ‘partners’ aangemerkt. Dit is vooral gunstig als u van elkaar erft, omdat de partner in de Nederlandse erfbelasting een grote belastingvrijstelling heeft.

Trouwen

Uiteraard kunnen partners in Nederland ook trouwen. Het huwelijk wordt voltrokken door de ambtenaar van de burgerlijke stand en kan alleen worden beëindigd door een echtscheiding via de rechter.

Als u trouwt zonder het maken van huwelijkse voorwaarden dan geldt automatisch het wettelijke stelsel.
Vroeger was dat de ‘algehele gemeenschap van goederen’, waarbij alle eigendommen en schulden automatisch van beiden werden, ieder voor de helft.

Sinds 1 januari 2018 geldt een beperkte gemeenschap van goederen. Kort gezegd, alles dat u vóór het huwelijk had blijft privé. Alles dat tijdens het huwelijk wordt verkregen wordt automatisch gedeeld, ieder voor de helft. Erfenissen en schenkingen die u ontvangt blijven wel privé.
Dit klinkt logisch, maar in de praktijk blijkt het erg moeilijk om vast te stellen wat privé is en wat gemeenschappelijk is.
Vooral als het huwelijk lange tijd heeft geduurd is niet meer na te gaan waar het oorspronkelijke privé vermogen voor is gebruikt.

Als u wilt afwijken van de standaard wettelijke regeling dan moeten er huwelijkse voorwaarden worden gemaakt. In huwelijkse voorwaarden kunt u de gevolgen van uw huwelijk naar wens regelen. U kunt ervoor kiezen om alles privé te houden. Ook kan ervoor worden gekozen om alles te delen. Daarbij kan zelfs onderscheid worden gemaakt tussen de situatie dat het huwelijk eindigt door scheiding of door overlijden.

Een nadeel van de gemeenschap van goederen is dat schuldeisers van een echtgenoot zich kunnen verhalen op alles dat in de gemeenschap van goederen valt. Met name als iemand een eigen bedrijf heeft is zijn huwelijkse voorwaarden van belang vanwege het risico op faillissement.

Daarnaast is het belangrijk dat huwelijkse voorwaarden bij de notaris worden getekend vóórdat het huwelijk wordt voltrokken door de ambtenaar van de burgerlijke stand, anders trouwt u automatisch volgens het wettelijk stelsel. Het achteraf invoeren van huwelijkse voorwaarden is mogelijk, maar dan moet de gemeenschap van goederen weer worden ontbonden en verdeeld. Dat brengt vaak hoge kosten met zich mee.